مقبوله در اصطلاح حديث، روايتى است كه مورد قبول همگان است، هر چند سند حديث ضعيف باشد. مقبوله عمر بن حنظله، روايتى معروف است كه مورد عمل فقها بوده و از دير زمان، به حسن قبول تلقى شده است. از مقبوله عمر بن حنظله استفاده شده است كه مقام نيابت عامه به وسيله خود ائمه علیه السلام و به ويژه امام عصر ارواحنا له الفداء به فقيه واجد شرايط تفويض شده است.
بنابر اين حديث، عمر بن حنظله، از امام صادق علیه السلام سؤال مى كند كه اگر در مشكلاتى كه مردم براى آن به حاكم يا به قضاتِ منصوب از طرف حاكم مراجعه مى كنند، بين دو نفر شيعه رخ دهد چه كنند آيا مى توانند به حاكم وقت يا قضاتِ منصوب از ناحيه آن ها، مراجعه نمايند يا اينكه مراجعه به آن ها حرام است؟ حضرت فرمود: مراجعه به آن ها حرام است، زيرا رجوع به آن ها، رجوع به طاغوت است و خداى سبحان، مراجعه به طاغوت را نهى فرموده است. دو مرتبه سؤال كرد: پس چه كنند؟ حضرت، با ذكر معيارهايى، علماى واجد شرايط را براى آن ها معرفى كرده و سپس فرمود: در ميان خودتان از فقهاى شيعه، كسى را انتخاب كنيد و مشكلتان را از اين طریق حل نماييد، زيرا آنان منصوب از ناحيه من هستند و من، آن ها را حاكم بر شما قرار دادم. اگر پس از مراجعه به آنان، آن ها بر طبق نظر ما برایشان حكم كنند و طرفين دعوا، حكم آن ها را نپذيرند، ما را رد كرده اند و حكم خدا را سبك شمرده اند و رد ما رد خداست و چنين شخصى، مشرك به خداست.[1]
از اين حديث به روشنى استفاده مى شود كه فقها به عنوان نواب امام، منصوب شده اند در اين نيابت، نقش مردم صرفاً بيعت و پذيرش اين ولايت نيابتى است، به اعطاى مقام نيابت.