ولادت با سعادت حضرت امام جعفر صادق علیه السلام در روز دوشنبه، هفدهم ماه ربیع الاول، سنه ی هشتاد و سه واقع شده که موافق است با روز ولادت حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم و آن روزیست شریف و عظیم البرکه که پیوسته صالحین از آل محمد (علیهم السلام) از قدیم الایام بزرگ می شمردند آن روز را و مراعات می کردند حرمت آن را، و در روزه اش فضل کبیر و ثواب عظیم وارد شده و مستحب است در آن روز صدقه و زیارت مشاهده مشرفه و به جا آوردن خیرات و مسرور نمودن اهل ایمان.

اسم مبارک آن حضرت جعفر بود و کنیه ی شریفش ابوعبدالله و القاب آن حضرت صابر و فاضل و طاهر وصادق بود و مشهورترین القاب آن حضرت، صادق است.

ابن بابویه و قطب راوندی روایت کرده اند که: از حضرت امام زین العابدین علیه السلام پرسیدند که: امام بعد از تو کیست؟ فرمود: محمد باقر که علم را می شکافد شکافتنی. پرسیدند که: بعد از او امام که خواهد بود؟ فرمود: جعفر که نام او نزد اهل آسمان ها صادق است. گفتند: چرا به خصوص او را صادق می نامند و حال آنکه همه شماها صادق و راستگویید؟ فرمود که: خبر داد مرا پدرم از پدرش رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم که آن حضرت فرمود: چون متولد شود فرزند من، جعفر بن محمد بن علی بن الحسین (علیهم السلام) او را صادق نامید زیرا که پنجم از فرزندان او جعفر نام خواهد داشت و دعوی امامت خواهد کرد به دروغ از روی افترا و او نزد خدا جعفر کذاب [یعنی:] افترا کننده بر خدا است. پس حضرت امام زین العابدین علیه السلام گریست و فرمود که: گویا می بینم جعفر کذاب را که برانگیخته است خلیفه ی جور زمان خود را بر تفتیش و تفحّص امام پنهان، ([یعنی:] صاحب الزمان صلوات الله علیه).
و در شمایل حضرت صادق علیه السلام گفته اند که: آن حضرت میانه بالا و افروخته رو و سفید بدن و کشیده بینی و موهای او سیاه و مجعد بود و بر خدّ رویش خال سیاهش بود. و به روایت حضرت امام رضا علیه السلام، نقش نگین آن حضرت: «الله وَلیّی وَ عِصمَتی مِن خلقِهِ» و به روایت دیگر «اللهُ خالِقُ کُلِّ شَیءٍ» و به روایت معتبر دیگر «اَنتَ ثِقَتی فَاعصِمنی مِنَ النّاسِ» و به روایت دیگر «ماشاءاللهُ لا قُوَّهِ الاّ بِاللهِ اَستَغفِرُ الله» بوده، و غیر از اینها نیز نقل شده.

والده ی ماجده ی آن حضرت، نجیبه ی جلیله ی مکرمه علیا، جناب فاطمه مسماه به ام فروه، بنت قاسم بن محمد بن ابی بکر است که حضرت صادق علیه السلام در حق او فرموده: «کانَت اُمِّي مِمَّن آمَنَت وَاتَقَّت ، وَاحسَنَت ،وَاللهُ يُحِبُّ المُحسِنينَ».

[یعنی:] مادرم از جمله ی زنانی بود که ایمان آورد و تقوا و پرهیزکاری را اختیار کرد و احسان و نیکوکاری نموده و خدا دوست دارد نیکوکاران را. همانا حضرت صادق علیه السلام در این کلمه ی موجزه وصف کرده آن مخدره را به تمام اوصاف شریفه همان طور که حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام در جواب همام بن عباده که سئوال کرد از آن حضرت که وصف کند برای او متقین را اکتفا کرد به کلمه ی:

«اِتَّقِ الله وَ أحْسِنْ فَاِنَّ الله مَعَ الَّذینَ اتَّّقَوا وَ الذین هُم مُحْسِنون»

چه آنکه، علما در شرح آن گفته اند که گویا مراد از تقوا اجتناب کردن است از آنچه خدای تعالی نهی فرموده، و احسان به جا آوردن هر چیزیست که حق تعالی به آن امر فرموده، پس این کلمه جامع است صفات متقین و فضایل ایشان را، و شیخ جلیل، علی بن الحسین مسعودی در اثبات الوصیه فرمود که: ام فروه از تمامی زنان زمان خود تقوایش زیادتر بود. و روایت کرده از حضرت امام زین العابدین علیه السلام احادیثی که از جمله ی آنهاست قول آن حضرت به او که: ای ام فروه! من دعا می کنم برای گناهکاران شیعیان ما در روز و شب صد نوبت ([یعنی:] استغفار و طلب آمرزش می کنم برایشان) زیرا که ما صبر می کنیم بر چیزی که می دانیم و ایشان صبر می کنند بر چیزی که نمی دانند.

مؤلف گوید که: ام فروه چندان مجلله و مکرمه بود که به سبب آن از حضرت صادق علیه السلام گاهی به ابن المکرمه تعبیر می کردند. و روایت شده از عبدالاعلی که گفت: دیده ام فروه را که پوشیده بود کسایی و طواف کعبه می کرد متنکره که کسی او را نشناسد، پس استلام کرد حجر الاسود را به دست چپ، مردی در آنجا با وی گفت: «يا اَمـَةَ اللّه قـَدْ اَخـْطـَاْتِ السُّنَّةَ» ای کنیز خدا! خطا کردی در سنتّ و آداب که با دست چپ استلام کردی. ام فروه فرمود: «اِنَّا لأَغنیآءُ مِن عِلمِک» [یعنی:] نمی خواهد چیزی یاد ما دهی، همانا ما از علم شما بی نیازیم.

فقیر گوید: ظاهراً آن مرد از فقهای عامه بوده. و چگونه غنی و بی نیاز نباشد از فقه عامه، زنی که شوهرش باقر علوم اولین و آخرین باشد، و پدرشوهرش حضرت امام زین العابدین علیه السلام، و فرزندش ینبوع علم و معدن حکمت و یقین، جعفر بن محمد الصادق الامین صلوات الله علیهم اجمعین باشد و پدرش از ثقات و معتمدان علی بن الحسین علیه السلام و یکی از فقهای سبعه ی مدینه باشد. در حجر علم تربیت شده و در بیت فقه نشو و نما کرده. و ام فروه را خواهریست معروفه به ام حکیم، زوجه ی اسحاق عریضی ابن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب (رضی الله عنهم اجمعین)، والده ی قاسم بن اسحاق که مردی جلیل و امیر یمن بوده و او پدر داوود بن القاسم است که معروف است به ابوهاشم جعفری بغدادی و بیاید ذکرش در اصحاب حضرت هادی علیه السلام.